Kavalalı Mehmet Ali Paşa. Resmiyle yetinmeyin. Okudukça, araştırdıkça, ilginizi çekecek sizi şaşırtacak, gerçekten ilginç bir karakter. Sevdiğim tarih figürlerinden birisi.
Aslında zamanında Osmanlı'yı da şaşırtmıştı.
Neredeyse sıfırdan yükselip en tepeye çıkmış olan Kavalalı önce komutanlığa daha sonra valiliğe kadar yükseldi. Mısırda birçok ıslahat gerçekleştirdi. Görünüşte imparatorluğun sıradan bir valisiydi. Gerçekte ise bu hiç öyle olmadı.
2.Mahmut, Mora'daki isyanı bastırmak için Kavalalı Mehmet Ali Paşa'dan yardım istedi. Karşılığında ise Mora ve Girit valilikleri sözünü verdi. İsyan oğlu tarafından bastırıldıktan sonra Mora'nın Yunanistan'a verilmesi kendisine ise Suriye ve Girit'in verilmesine öfkelenen Kavalalı Mehmet Ali Paşa isyan etti ve orduları Kütahya'ya kadar ilerledi. (Kütahya - İstanbul arası 353 km bu arada)
Bu durum karşısında çıkarları zedelenen büyük abiler Rusya ve İngiltere'nin araya girmesiyle taraflar arasında iş daha fazla büyümeden Kütahya anlaşması imzalandı. Ancak Osmanlı tekrar kaybeden oldu. Başta söz verdiği valiliklerin yanı sıra Cidde ve Adana valiliğini de vermek zorunda kaldı.
Kavalalı Mehmet Ali Paşa'yı yıllar sonra okuduğum bir kitapta tekrar gördüm.
Matematikten tekrar nefret ettim.
Kavalalı Mehmet Ali Paşa'ya tekrar hayret ettim.
"Dinle beni, dedi. Hani şu bizim evde torunuyuz diye övündüğümüz Kavalalı Mehmet Ali Paşa yok mu? Mısır'ı bir yandan soyup soğana çevirmiş ama, oraya medeniyette sokmuştur. Kusurları kadar meziyetleri de saymakla tükenmez. Harikulade bir adam olduğunda kimsenin şüphesi yoktur.
İşte bu harikulade adam 45 yaşından sonra yazı yazmayı öğrenmiştir. 45 yaşından sonra! Hiç hesap tahsil etmediği halde pek güzel hesap yaparmış. Anladın mı? Sen ister bu adamın torunu ol, ister olma, bilesin ki, adam olmak için de, büyük adam olmak için de matematik imtihanına girmek şart değildir!"
Peyami Safa - Yalnızız
